Kościół Rzymskokatolicki przygotowuje się do wyboru nowego papieża. Zgodnie z doktryną, nowego papieża wskazuje Duch Święty. Istnieją jednak procedury wyborcze, które definiują zasady wyboru głowy Kościoła.
Media pełne są komentarzy, wypowiedzi i spekulacji. Wiele informacji podawanych jest chaotycznie i w sposób niepełny. Na wysokości zadania zdecydowanie stanęła Fundacja Odpowiedzialna Polityka, która przybliżyła zasady wyboru papieża.
Warto przypomnieć, że papież jest przywódcą religijnym, ale i politycznym. Watykan to najmniejsze państwo na Świecie, ale zarazem Kościół katolicki jest jedną z największych, lub największą organizacją na Świecie (w zależności od przyjętych kryteriów). Stanowisko Kościoła jest ważne dla wiernych w dokonywanych wyborach politycznych, głos papieża jest ważny w sprawach międzynarodowych, nie ma też wątpliwości, że Kościół miał znaczący udział w doprowadzeniu do upadku bloku sowieckiego. Niewątpliwie wybór papieża ma znaczenie polityczne.
Formalnie rzecz ujmując, Watykan to monarchia elekcyjna, a prawo wyboru ma grupa elektorów reprezentujących wiernych z całego Świata, czyli kardynałowie. Historię i zasady konklawe znakomicie opisała już wspomniana Fundacja Odpowiedzialna Polityka:
Wraz ze śmiercią papieża rozpoczął się okres sede vacante (łac. „puste miejsce”), podczas którego Kościół katolicki pozostaje bez papieża, a władzę administracyjną w Watykanie przejmuje kamerling Świętego Kościoła Rzymskiego. Rozpoczynają się także przygotowania do wyboru następcy papieża.
Biskupa Rzymu wybiera konklawe – ogólne zgromadzenie kardynałów odpowiedzialnych za wybór papieża. Konklawe w obecnej formie istnieje od XIII wieku, a dokładniej od 1274 r., gdy papież Grzegorz X wprowadził formalne zasady wyboru papieża podczas Soboru w Lyonie. Przedtem wybory papieża nie miały sformalizowanych zasad, bywały bardzo długie i chaotyczne.
Sam wybór Grzegorza X trwał prawie 3 lata, a zakończył się tym, że sfrustrowani wierni zebrali kardynałów w jednym miejscu, ograniczyli im dopływ żywności i wody, a nawet rozebrali dach. Zamknięci pod kluczem (łac. cum clave) kardynałowie nie mieli innego wyjścia, jak szybko dojść do porozumienia w kwestii wyboru nowego papieża!
„Kodeksem wyborczym” Stolicy Watykańskiej jest Ordo Rituum Conclavis, zawierający opis obrzędów związanych z wyborem nowego papieża. W głosowaniu udział biorą kardynałowie-elektorzy poniżej 80. roku życia, co związane jest głównie z postrzeganą wydolnością fizyczną i intelektualną, gdyż konklawe może trwać nawet kilka dni. Kardynałowie są zamykani w Kaplicy Sykstyńskiej w całkowitej izolacji, by nikt z zewnątrz nie miał wpływu na wynik.
Konklawe można uznać za bardzo specyficzny rodzaj wyborów przez pośrednika. Z teologicznego punktu widzenia katolicy wierzą, że papieża wybiera Bóg, a kardynałowie są narzędziem Ducha Świętego, który ich prowadzi podczas konklawe, inspirując do wybrania osoby, która najlepiej poprowadzi Kościół. Stąd ważne jest, by nikt inny nie mógł wpłynąć na ich decyzje.
Proces konklawe jest bardzo szczegółowo zorganizowany i pełen tradycji. Choć samo głosowanie jest tajne, odbywa się też w pewnym stopniu w atmosferze rozmów i modlitw, które pomagają kardynałom wybrać odpowiedniego papieża. Głosujący wrzucają do urny kartki z odręcznie napisanym imieniem kandydata, na którego oddają głos. Następnie następuje zliczanie głosów przez komisję, a wyniki są ogłaszane.
Jeśli żaden kandydat nie uzyska większości (2/3 głosów), proces powtarza się. Karty z głosami są palone, a w zależności od tego, czy nowy papież został wybrany, dym unoszący się znad Kaplicy Sykstyńskiej będzie czarny lub biały. Biały dym to kluczowy symbol ogłaszający, że podczas konklawe wybrano nowego papieża, co uzyskuje się dzięki odpowiedniej mieszance chemikaliów dodawanych do płonącego papieru.
źródło: https://odpowiedzialnapolityka.pl/
fot. wikimedia