W październiku 2020 roku swoją działalność rozpoczęło Krośnieńskie Archiwum Społeczne, projekt zapoczątkowany przez seniorkę, Panią Krystynę Kogut i przedstawiciela młodego pokolenia – Damiana „Piórko” Ziembę. Szybko w działania włączyły się kolejne osoby, działacze społeczni, których umiejętności pozwoliły na rozwój startującego projektu. Swoimi działaniami obejmuje on Osiedle 1000-lecia, jedno z najstarszych osiedli w Krośnie, niewykluczone jednak, że weźmie pod lupę również kolejne obszary miasta.
Z definicji archiwum społeczne ma na celu magazynowanie, przechowywanie i udostępnianie zebranych materiałów. Krośnianie jednak podeszli do tematu trochę inaczej. Zebrane archiwalia mają przyczynić się do pogłębiania relacji sąsiedzkich oraz stworzyć przestrzeń do dyskusji społecznych. Krośnikarze, jak mówią o sobie działacze, to nie tylko współcześni skrybowie, którzy, już nie gęsim piórem, zapisują historię, aby przekazać ją kolejnym pokoleniom. To przede wszystkim ludzie spragnieni wiedzy, nowych doświadczeń i chętni do rozwoju. Z tego powodu w ramach Krośnieńskiego Archiwum Społecznego organizowane są około archiwalne warsztaty prowadzone przez specjalnie zaproszonych gości.
Już w listopadzie możliwe było wzięcie udziału w cyklu „Krośnikarskie czwartki”, czyli warsztatach historii mówionej i archiwistyki. Styczniowe piątki natomiast zostały poświęcone opowieści i jej zastosowaniu w inicjatywach społecznych. Korzystając z kilku cieplejszych, marcowych dni Archiwum zaproponowało krośnianom spacer fotograficzny po zaułkach Osiedla 1000-lecia. Aktualnie, co poniedziałek, w ramach cyklu “Pogadajmy” zainteresowani mogą spotkać się, oczywiście online, z twórcami inicjatywy – zadawać im pytania, podsuwać ciekawe pomysły, czy po prostu trochę lepiej ich poznać.
A już od 28 kwietnia mieszkańcy i przyjezdni będą mogli podziwiać wystawę “Krosno kiedyś, Krosno dziś”, która zawiśnie na ogrodzeniu Miejskiego Zespółu Szkół nr 1 (znana jako „dziesiątka”) od strony ul. Krakowskiej.
Nie można zapomnieć również o cyklicznie pojawiających się filmach ze wspomnieniami krośnian “O tym jak w Krośnie bywało”. Historia mówiona, choć niedoceniana, jest skarbnicą zarówno emocji, tak ważnych w opowieści, jak i informacji, które niejednokrotnie giną wraz z upływem czasu. Zapisywanie ich w formacie cyfrowym gwarantuje trwałość oraz możliwość powrotu w dogodnym momencie.
Jak widać przeszłość miesza się tutaj z teraźniejszością i przyszłością, bo właśnie to ma na celu Krośnieńskie Archiwum Społeczne – łączyć elementy zarówno projektu jak i zaangażowania społecznego ludzi w każdym wieku, aby stworzyć fundamenty, na których następne inicjatywy będą znacznie łatwiejsze do budowania.
Projekt zostanie zwieńczony Open Space’em, czyli przestrzenią otwartą na dialog, wymianę poglądów i dyskusję nad przyszłością, kolejnymi działaniami czy rozwojem Archiwum. Mieszkańcy, jak i zaproszeni planiści miasta, wypracują mapę potrzeb i tematów, nad którymi trzeba popracować, aby dzielnica była lepiej dostosowana zarówno dla seniorów jak i ludzi młodych. Osiedle jest strefą rewitalizowaną, która boryka się
z szeregiem społecznych problemów. Stworzony projekt ma zwiększyć zaangażowanie mieszkańców we współtworzenie przestrzeni, która ich otacza, oraz w budowanie relacji sąsiedzkich, a szczególnie dialogu międzypokoleniowego.
Warto również wspomnieć, że cała inicjatywa nie mogłaby się odbyć bez dwóch bardzo ważnych czynników – ekipy GraTy i Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę”.
Ekipa GraTy, początkowo paczka znajomych, aktualnie zgrany team działaczy społecznych. Swoje inicjatywy realizują nie tylko w Krośnie, ale na terenie całego województwa. Połączyła ich pasja do gier planszowych i niesłabnąca chęć do działania, co razem z finansowaniem przez Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę” pozwoliło na powstanie Krośnieńskiego Archiwum Społecznego.
Chciałbyś/Chciałabyś dołączyć do grupy Krośnikarzy? Być może masz materiały archiwalne, które chciałbyś/chciałabyś przekazać? To proste, wystarczy napisać maila na adres [email protected] lub skontaktować się pod numerem telefonu: 539 225 824.
Krośnikarze KAS
Stare fotografie pochodzą z archiwów prywatnych mieszkańców Krosna. Zdjęcia współczesne są autorstwa Roberta Jurczyka i Piotra Kuligi.