Panele fotowoltaiczne są fajne, ekologiczne i pozwalają zaoszczędzić nieco na rachunkach za prąd. To prawda. Ale można łatwo się do nich zniechęcić, gdy otrzymuje się kolejny telefon danego dnia z ofertą ich sprzedaży lub montażu, o czym przekonało się już wiele osób. Pytanie, co można z nimi zrobić?
Najprościej nie odbierać od razu, tylko zweryfikować numer na jednej z wielu internetowych stron, które udostępniają opinie internautów o telefonach – a następnie zablokować. Nie zawsze się jednak da – nie zawsze ma się na to czas i dostęp do komputera. Co wtedy?
Z punktu widzenia prawnego temat jest prosty – zgodnie z art. 172 Prawa telekomunikacyjnego: Zakazane jest używanie telekomunikacyjnych urządzeń końcowych i automatycznych systemów wywołujących dla celów marketingu bezpośredniego, chyba że abonent lub użytkownik końcowy uprzednio wyraził na to zgodę. W dużym skrócie, każda „sprzedaż” przez telefon powinna być poprzedzona udzieleniem na to zgody. Co więcej, ta zgoda musi być udzielona przed telefonem do danej osoby (ewentualne spytanie o nią na początku rozmowy niczego nie „naprawia). Oczywiście w 99% przypadków tej zgody nie ma, a numer telefonu „krąży” w odsprzedawanych sobie wzajemnie przez przedsiębiorców bazach danych. Prawo do usunięcia naszego numeru z takiej bazy daje nam art. 17 RODO.
„Straszenie” RODO z reguły jednak nie daje efektów, dlatego warto najpierw zapytać o to, w czym imieniu jest wykonywany telefon, a dopiero później zażądać usunięcia numeru telefonu z bazy. Żądanie to powinno zostać wykonane przez firmę zajmującą się telemarketingiem, ewentualnie powinna zawiadomić o żądaniu firmę, będącą administratorem tych danych.
Jeżeli sytuacja się powtórzy, można złożyć skargę do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, w której należy opisać całą sytuację (z jakiego numeru był telefon, w czyim imieniu nawiązano rozmowę, wskazać na nieusunięcie numeru telefonu z bazy pomimo żądania oraz na brak zgody na wykorzystywanie numeru telefonu do celów marketingowych). Nałożona przez Prezesa UODO kara finansowa, może skutecznie nauczyć firmy niekorzystania z numerów telefonów w sposób niezgodny z prawem. Ponieważ takie telefony naruszają (w 99% przypadków) cytowany wyżej art. 172 Prawa telekomunikacyjnego, warto także sprawą zainteresować Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej.
Na zakończenie, przy kontaktach z telemarketerami warto pamiętać, że:
- Numer telefonów jest daną osobową, w szczególności w połączeniu z innymi danymi, dzięki którym możliwe będzie zidentyfikowanie osoby posiadającej numer. Aktualne stanowisko Prezesa UODO jest takie, że już sam numer telefonu jest daną osobową, co znalazło swój wyraz m.in. w podjęciu się z urzędu badaniu sprawy tzw. „czarnych list pacjentów” (https://uodo.gov.pl/pl/138/474).
- Każda czynność wykorzystująca dane osobowe jest jej przetwarzaniem. Zatem telefon do kogoś na jego numer jest przetwarzaniem danych osobowych i tłumaczenie, że jest inaczej jest nieprawdą.
- Nawet jeśli przyjąć, że numer został „losowo wygenerowany” to w dalszym ciągu jego wykorzystywanie dla celów marketingowych wymagałoby uprzedniej zgody (por. art. 172 Prawa telekomunikacyjnego).
- Dane warto szanować – w im mniejszej ilości miejsc je podamy, tym mniejsza szansa na niechciany telemarketing. W Internecie warto stosować regułę, że raz podane dane są publiczne (m.in. z uwagi na możliwość wycieków).
apl. radc. Damian Kłosowicz