Mamy to! Prezydent Karol Nawrocki podpisał ustawę o Centralnym Rejestrze Umów! To ogromny sukces kilkudziesięciu organizacji działających na rzecz Praw Człowieka, transparentności, zwalczania korupcji w sektorze publicznym!
Podpisana przez Prezydenta ustawa to efekt wielu lat prac i starań. Centralny Rejestr Umów Jednostek Sektora Finansów Publicznych (określany także jako „Rejestr” lub CRU), będzie rejestrem, w którym będą udostępniane informacje o umowach zawartych przez szeroko rozumiane jednostki sektora finansów publicznych lub na ich rzecz. Informacje w Rejestrze będą udostępniane i aktualizowane przez kierowników jednostek sektora finansów publicznych. System ma być jawny i umożliwić wyszukiwanie informacji oraz wgląd do tych informacji.
Co to znaczy?
Instytucje takie jak urzędy gminy czy powiatów (np. Urząd Miasta Krosna i Starostwo Powiatowe w Krośnie) będą zobowiązane do publikowania informacji o zawieranych umowach. Jako obywatele uzyskamy dostęp do tego, kto jest stroną umowy, na jaki okres i na jaką kwotę zawarto umowę. Będziemy mogli poznać, np. jakie są różnice w kosztach tych samych zadań realizowanych w różnych gminach.
– Jest to poniekąd realizacja obietnicy wyborczej Piotra Przytockiego z 2002 roku, który zapowiadał jawność finansów, tak by mieszkańcy wiedzieli o wydaniu każdej złotówki – komentuje Piotr Dymiński z Fundacji Pasjonauci – O utworzenie tego typu rejestru umów na lokalnym szczeblu apelowałem od 2014 roku. Wtedy też Piotr Przytocki twierdził, że „pracuje nad tym” niezależnie od moich nacisków. To było nieprawdą, bo nie poczyniono żadnych działań w celu utworzenia rejestru. Nie dość, że rejestr w Krośnie nie powstał, to na dodatek wielokrotnie urząd utrudniał dostęp do informacji, w tym konieczne było złożenie skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
Sprawę opisywały lokalne media np:
Krosno24 i KrosnoCity.
– W Sądzie pomocy udzieliła mi Poradnia Sieci Watchdog Polska. Bardzo polecam, właśnie trwa zbiórka na tę formę wspierania Praw Człowieka. – dodaje Piotr Dymiński.
Trzeba tu podkreślić, że od kilku lat władze Krosna mogły tłumaczyć się oczekiwaniem na rozwiązania ogólnopolskie. Centralny Rejestr Umów miał być wdrożony po raz pierwszy od 1 lipca 2022 roku.
Publicznie dostępne rejestry umów były do tej pory dostępne w nielicznych gminach. Powstało jednak wiele rozwiązań, w tym zautomatyzowanych, ponieważ każda gmina i tak prowadzi rejestr umów na wewnętrzny użytek.
Co ważne, po poprawkach Senatu, ustawa została przyjęta przez Sejm w formie nie przewidującej „progów kwotowych”. Wcześniej istniało ryzyko, że rejestr będzie obwarowany progiem, który wykluczał nawet około 80% umów! Głosowania w Sejmie i Senacie oraz podpis Prezydenta oznaczają szerokie poparcie dla jawności wśród polityków bardzo różnych opcji.
Podpisana przez Prezydenta ustawa wprowadza też przepisy karne, w tym przewidziana jest: grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat. To sankcje za nieprawidłowe prowadzenie, aktualizowanie, udostępnianie lub podawanie nieprawdziwych danych w rejestrze. Wprowadzenie przepisów karnych powinno gwarantować, że obowiązek zamieszczania umów będzie respektowany.
Uważasz, że Krosno potrzebuje niezależnych mediów?
Wesprzyj naszą misję!
Powiedz o KrosnoSferze znajomym. Udostępniaj nasze wpisy!
Tworzenie niezależnych mediów kosztuje. Możesz wesprzeć nas finansowo:
Santander Bank Polska: 05 1090 2590 0000 0001 3762 3216 z dopiskiem „KrosnoSfera”
Lub wesprzyj Fundację „Pasjonauci” poprzez serwis zrzutka.pl
Na zdjęciu ilustracyjnym: Rafał Woźniak i Piotr Dymiński podczas briefingu prasowego w 2015 roku, dotyczącego zmagań o dostęp do rejestru umów UM Krosna.