Budżet obywatelski został zawieszony w Krośnie na dwa lata. Nie będzie realizowanych inwestycji, ani w tym roku, ani w przyszłym. To efekt uchwał podjętych jeszcze w czerwcu ubiegłego roku… Tyle, że wtedy władze zapewniały, że podjęcie tych uchwał oznacza zawieszenie tylko na rok.
Dyskusja na temat Budżetu Obywatelskiego powróciła podczas marcowej sesji Rady Miasta Krosna, gdy omawiano realizację zadań. Głos zabrał radny Kazimierz Mazur.
–Na posiedzeniu komisji padło pytanie, jak będzie z budżetem obywatelskim w roku 2023 i 2024. Otrzymałem odpowiedź Pana prezydenta – relacjonował radny informując, że pierwsze konsultacje odbędą się dopiero w cyklu 2024 – 2025 (2024 – konsultacje, a 2025 – realizacje). Budżet obywatelski na 2023 i 2024 jest zawieszony na podstawie uchwał z czerwca 2022 roku.
Następnie radny Kazimierz Mazur przypomniał dyskusję z czerwca 2022 roku. – Ja mówiłem, że jak przegłosujemy te dwie uchwały, to nie będzie budżetu obywatelskiego przez dwa lata – mówił radny. Dodał, że przedstawiciele Urzędu Miasta przekonywali wtedy, że będzie inaczej, nawet pan radca prawny przekonywał, że będzie to zawieszenie tylko na rok. Radny Mazur zachęcał też do obejrzenia dyskusji z czerwca 2022. – Zaczyna się to ok. 3 godziny naszych obrad – mówił Kazimierz Mazur – Zwłaszcza bezcenna jest mina pana prezydenta Solińskiego, gdy pan Bieszczad (pracownik UM odpowiedzialny za Budżet Obywatelski- przyp. red.) tłumaczył o co w tym chodzi – stwierdził radny. Następnie pytał prezydenta, czy planowane jest odwieszenie konsultacji.
Urzędnicy podawali radnym nieprawdziwe informacje
Idąc za sugestią radnego Mazura odsłuchaliśmy nagranie z czerwca 2022. Istotnie radny Mazur mówił wtedy, że z treści uchwał wynika, że dojdzie do zawieszenia na dwa lata. W odpowiedzi pracownik Urzędu Miasta, Daniel Bieszczad, przekonywał, że celem uchwał jest zawieszenie Budżetu Obywatelskiego tylko na jeden rok. Nawet mówił radnym, że nie ma prawnej możliwości zawieszenia na dwa lata. Podobnie przekonywał też radca prawny, Dariusz Pniak. Co prawda radca nie potrafił wyjaśnić szczegółów, jednak przekonywał, że “są to zapisy wynikające z ustaw”. Radni byli konsekwentnie zapewniani przez pracowników prezydenta, że chodzi o zawieszenie na jeden rok. Do tego odnieśli się radni Zbigniew Kubit i Robert Hanusek, którzy stwierdzili, że te wyjaśnienia ich przekonują.
Prezydent przyznaje jakie były jego intencje
–Dobrze Pan odczytał intencje, jakie zawarte są w tym dokumencie. Zawieszenie to jest oczekiwanie na korzystne zmiany w Budżecie Krosna – mówił prezydent odpowiadając Kazimierzowi Mazurowi. Piotr Przytocki podkreślił, że Budżet Obywatelski uzależnia od rekompensaty ze strony rządu środków utraconych przez gminę na skutek zmian podatkowych.
Prezydent Piotr Przytocki, w kolejnej już wypowiedzi pokazał, że traktuje Budżet Obywatelski jak dodatkowe koszty gminy. Tymczasem Budżet Obywatelski jest formą partycypacji obywatelskiej, konsultacjami wydatkowania niewielkiej części środków budżetowych. W sprawozdaniu z dotychczasowej realizacji znajdują się zadania takie jak poprawa bezpieczeństwa przez doświetlanie niektórych miejsc, lub montaż luster drogowych. Także wykonywanie nakładek asfaltowych itp. Czy przez dwa lata nie będą powstawały latarnie, chodniki, nie będą remontowane ulice, lub place zabaw? Zapewne będą. Budżet Obywatelski to forma konsultacji i wyznaczenia priorytetów w takich wydatkach, a nie dodatkowy koszt. Należy też przypomnieć, że Budżet Obywatelski zawieszono w Krośnie pod pretekstem “pomocy obywatelom Ukrainy”. Tymczasem Rzeszów i Przemyśl, które pomocą uchodźcom były obciążone w o wiele większym stopniu nie zawiesiły Budżetu Obywatelskiego. Co więcej, Budżety Obywatelskie funkcjonują nadal w wielu gminach, które nie mają takiego obowiązku (np. Dukla, Jasło). Krosno znajduje się w bardzo nielicznym gronie miast, które wykorzystały pretekst do niszczenia dialogu społecznego i odebrania mieszkańcom prawa do współdecydowania o budżecie.
Co to oznacza?
Piotr Przytocki przyznał, że radny Mazur “dobrze odczytał intencje”, co oznacza, że intencją od początku było zawieszenie Budżetu Obywatelskiego na dwa lata. Jednak co najmniej dwóch radnych (Kubit i Hanusek) wprowadzono w błąd, podając nieprawdziwe informacje, że zawieszenie dotyczyć będzie tylko jednego roku. Tymczasem sama uchwała przeszła przewagą tylko jednego głosu.
Jeżeli intencją radnych było zawieszenie Budżetu Obywatelskiego tylko na rok, to należałoby oczekiwać, że dokonają teraz zmian w uchwałach, tak by uchwały były zgodne z ich intencją. Natomiast jasne jest, że prezydent wraz z pracownikami merytorycznymi, wprowadzał Radę Miasta w błąd, tuż przed głosowaniem. Należy też przypomnieć, że prace nad projektami uchwał na komisjach odbywały się bez ogłoszenia terminu komisji, a nawet doszło do sytuacji, gdy komisja obradowała trzy dni przed ogłoszeniem projektu. To działanie Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Sieć Watchdog Polska uznały za naruszenie zasady jawności procesu uchwałodawczego i ograniczenie możliwości do korzystania z praw obywatelskich.
6 kwietnia zwróciliśmy się z pytaniem do UM Krosna o to, kiedy rozpoczną się konsultacje. Nie otrzymaliśmy jeszcze odpowiedzi.
fot. Integracyjny plac zabaw w Krośnie, w dzielnicy Polanka, który powstał w ramach budżetu obywatelskiego