Czym zajmują się „Watchdogi”? Jaki jest cel tych działań? Jak to wygląda w Krośnie? Czy każdy może zostać „strażnikiem”? W Krośnie odbędzie się szkolenie na temat działań strażniczych.
„Watchdog”, czyli „organizacja strażnicza”, zajmuje się obserwowaniem i upublicznianiem działań podejmowanych przez instytucje publiczne czy też osoby mające wpływ na sferę publiczną. Nazwa pochodzi od stróżującego psa. Organizacje strażnicze są stróżami przestrzegania obowiązujących w społeczeństwie zasad i praw obywatelskich. W razie wykrycia nieprawidłowości „Watchdog” stara się doprowadzić do naprawy sytuacji.
Początek działań strażniczych w Polsce wiąże się z monitorowaniem przestrzegania praw człowieka oraz ochroną środowiska. W przypadku praw człowieka taką organizacją był Komitet Helsiński, natomiast pierwszą organizacją ekologiczną, która prowadziła działania o charakterze strażniczym był Polski Klub Ekologiczny.
Działania strażnicze prowadzę w Krośnie już od dłuższego czasu, a z Siecią Watchdog Polska nawiązałem współpracę w 2014. Najgłośniejszą sprawą do tej pory był spór z Urzędem Miasta o udostępnienie rejestru umów zawieranych przez gminę. Ponieważ prezydent nie chciał udostępnić wszystkich wymaganych danych, sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Wygrałem, teraz każdy może już na wniosek uzyskać pełną informację. Niestety pomimo zapewnień, że „jesteśmy na dobrej drodze”, Prezydent nie zrealizował łatwo dostępnego, publicznego rejestru umów.
Przez ostatnie lata w ramach działalności strażniczej zajmowałem się licznymi sprawami, wymienię tylko kilka. Wraz ze Stowarzyszeniem Idea Carpathia ujawniłem, że konsultacje społeczne dotyczące skrócenia czasu podróży kolejowej z Rzeszowa do Krosna były prowadzone w oparciu o nieprawdziwe i niekorzystne dla Krosna informacje. Co więcej, konsultacje prowadzono też w Jaśle, mieście, którego sprawa nie dotyczy. Podczas zajmowania się tą sprawą upubliczniłem nagranie, na którym jasielscy samorządowcy wprost mówią, że Krosnu trzeba zaszkodzić, żeby osłabić konkurenta.
Także ze stowarzyszeniem Idea Carpathia sprzeciwiałem się nielegalnemu poborowi opłat parkingowych w Krośnie w sobotę. W tym przypadku sprawę prowadziliśmy przez rok, korzystając z szerokiego wachlarza uprawnień przysługujących obywatelom. Krośnieńskich radnych i urzędników ciężko było przekonać. Dochodziło do kuriozalnych sytuacji, np. Przewodniczący Rady twierdził, że Rada nie ma kompetencji do zmiany uchwały Rady Miasta. Władza wybiórczo stosowała definicję „dnia roboczego”, w efekcie w sobotę miejskie autobusy jeździły jak w dzień wolny, ale parkingi działały jak w dzień roboczy. Wreszcie po wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa urzędnicy zweryfikowali swoje podejście i od 2016 roku przestałą obowiązywać opłata parkingowa w soboty.
Z ostatnich działań należy wspomnieć ujawnienie wraz z Fundacją Pasjonauci nieprawidłowości na krośnieńskim cmentarzu, gdzie dochodziło do podpaleń stosów śmieci, w tym zawierających tworzywa sztuczne. To przykład działania organizacji strażniczej w obronie środowiska. Natomiast w tym numerze KrosnoSfery, na stronie 2. mogliście przeczytać o drobnej, ale często istotnej dla obywatela, sprawie potwierdzania wpływu dokumentów do urzędu.
W najbliższym czasie odbędą się: spotkanie i szkolenie „Watchdog” zorganizowane przez naszą Fundację wspólnie z Siecią Watchdog Polska dla mieszkańców Krosna i okolicznych gmin. Ze względu na pandemię spotkanie zostanie przeprowadzone „w trybie mieszanym”. Osoby zainteresowane otrzymają link, dzięki któremu wezmą udział w spotkaniu online. Równolegle będzie spotkanie na sali (za zachowaniem zasad bezpieczeństwa), gdzie połączymy się z ekspertem Sieci Watchdog. Porozmawiamy o tym dlaczego jawność w życiu publicznym jest ważna, dlaczego dbanie o nią jest wartością. Dowiemy się też w jaki sposób obywatel może uzyskiwać informacje, a w jaki może wpływać na poprawę działania instytucji.
Osoby zainteresowane zapraszam do kontaktu e-mail ([email protected]) lub telefonicznego kom. 721 730 663. Zgłoszenia przyjmujemy do 25.10. Termin i miejsce spotkania zostaną ustalone z uwzględnieniem możliwości osób zainteresowanych.
